Bu teknik Benjamin Bloom tarafından geliştirilmiş, doğru soru sorma yollarını gösteren bir tekniktir. Öğrencinin seviyesine göre soru sorabilmek, kapasiteyi arttırmak açısından çok önemlidir.
Buna göre öğretmen bir konuyu anlatmadan önce, konu hakkında öğrencilerinin ne bildiklerini mutlaka sormalıdır. Bu ona, öğrencinin seviyesi hakkında önceden bir fikir verecektir. Bilgiyi aktive etmek ya da harekete geçirmek deniyor buna.
Genellikle hepimiz iki seviyede düşünürüz. Birincisi ‘Alt seviye’ ikincisi ise ‘Üst seviye’.
Alt seviyenin düşünce sırası; bilgi, anlama ve uygulamadır. Bunları kontrol için sorduğumuz sorular alt seviye düşünce becerisini ölçer. Bir dersi anlattıktan sonraki sorulara örnek vermek gerekirse;
Bilgide öğrencinin kullanması gereken fiiller; tanımlamak, hatırlamak, tasvir etmek, sınıflamak, teşhis etmek ve kıyaslamaktır.
Bilgiyi ölçen sorular;
- Hikayede ne oldu?
- Kaç kişi vardı?
- Anlatılanları sıraya diziniz.
Anlarken kullanılması gereken fiiller; açıklamak, çevirmek, resimlemek, özetlemek ve genişletmektir.
Anlamayı ölçen sorular;
- Hikayeden ne ders çıkardın?
- Kendi tümcelerinle anlat.
- Ana karakter kimdir?
Uygulamada kullanılan fiiller ise; yeni bir duruma uyarlamak, göstermek, tahmin etmek, çözmek ve kullanmaktır.
Uygulamayı ölçen sorular;
- Karaktere hangi soruları sorardın?
- Hikayeden yola çıkarak sebep-sonuç grafiği yazarbilir misin?
Şimdi de ‘Üst seviye düşünce becerisi’ni nasıl harekete geçirebileceğimizi görelim.
Üst seviye ‘Analiz, sentez ve değerlendirme’den oluşur.
Analiz yapabilmek için yapılması gereken fiiller; sonuca varmak, ilişki kurmak, desteklemek, parçalara ayırmak, farklılaştırmak ve keşfetmektir.
Analizi ölçen sorular;
- Hikayede başka neler olabilirdi?
- Sence bunlar başka ne gibi sonuçlar doğurur ?
- Hikayedeki karakter sence nasıl davrandı, onu böyle davranmaya neler itmiş olabilir ?
Sentez yapabilmek için tasarlamak, yaratmak, yeniden organize etmek ve birleştimek gerekir.
Sentezi ölçen sorular ;
- Ne gibi çözüm yolları görüyorsun ?
- Hikayeden yola çıkarak bir şarkı yazabilir misin ?
- Hikayedeki karakter bir televizyon programında olsaydı hangi programa daha çok yakışırdı.
Değerlendirebilmek için ise değer biçmek, tahmin etmek, savunmak ve ispatlayabilmek gereklidir.
Değerlendirmeyi ölçen sorular ;
- Daha iyi bir çözüm var mıydı ? Sence neydi ?
- Hikayedeki karakter sen olsaydın ne yapardın ?
- İstediğin şeyleri yapabilmen için, neleri değiştirmen gerekir ?
