Ders planlaması


Diyelim ki bir restorana gittiniz. Eğer önceden gittiğiniz bir restoran değilse, mönü hakkında hiç bir şey bilmezsiniz. Yazılı bir mönü kartı önünüze gelmezse, garsonla sürekli didişip durursunuz. Neler yiyebileceğinizi ya da kaç para ödeyeceğinizi size anlatan olmazsa restorandan çıkıp gitmeyi dahi düşünebilirsiniz.

Şimdi aynı şeyi sınıfa uygulayalım. Öğrencilerimiz bir derse geldiklerinde ne yapacaklarını bilmiyorlarsa, ders boyunca ya öylece oturacaklar ya da çevrelerindeki diğer öğrencilerle konuşup, zamanlarını boşa geçireceklerdir.  Çünkü dersten çıkabilme özgürlükleri yoktur.

Derslerimizi planlarken konuyu ve öğrencilerin amaçlarını tahtaya yazmak ve açıklamak, öğrenciye dersin ne hakkında olduğunu ve kendisinin bu derste olma amacını net olarak anlatır. Derste öğrenecekleri konuya ait anahtar kelimeler de tahtanın bir köşesinde yazmalıdır. Türkiye’de fazla olmayan fakat İngiltere’de neredeyse her gün ikiye katlanarak büyüyen yabancı öğrenciler için sınıf öğretmeninin yapması gereken şeyler, aslında diğer öğrencilerin de başarı seviyelerini arttırabilir.  

Öncelikle yabancı öğrencilerin sözlüklerini yanlarında taşımaları ve her derste kullanmaları çok önemlidir. Bu nedenle sınıf öğretmeni mutlaka bunu kontrol etmelidir. Anahtar kelimelerin anlamlarını sözlüklerinden bulmaları ve defterlerine yazmaları istenir. 

Bir dersteki planı, restorandaki yemek kartı ile kıyaslayalım.

Öncelikle ‘Starters’ yani ‘Derse ısınma’ aktiviteleri gelir. Bunlar öğrencinin o derste öğreneceği konuya merak uyandıran, dikkat çekici aktiviteler olmalıdır. Sözgelimi; bir yabancı dil dersinde ‘Sıfatları’ öğretmek istiyorsunuz. Büyük bir kutuyu masaya bırakıp, öğrencilere kutunun içinde ne olduğunu sorabilirsiniz. Öğrenciler gruplar içinde tartışıp size 3 soru sorarlar ve sonunda en yakın tahmini yapan grup kazanır. Her zaman doğru cevap çıkmayabilir çünkü burada amaç öğrencinin konuyu öğrenme arzusunu uyandırmaktır. Yalnız bu aktiviteler 5-10 dakikadan fazla sürmemelidir.

Daha sonra ‘Ana sıcaklar’ gelir. Yani  ‘Dersin temel konusu’ öğretilir. Burada öğrencilerin kelime haznelerini geliştirmek için anahtar kelimelerle birlikte, öğrettiğimiz konu pekiştirilir. Bu bölüm dersin bütünü içinde en fazla yer tutan bölümdür ama sıkıcı olmaması için bir de ‘Ara sıcaklar’ diye tabir edebileceğimiz görsel, işitsel ve fiziksel aktivitelerle desteklenmelidir.

En son olarak da burada ‘Plenary’ denilen yani ‘Kapanış’ aktiviteleri gelir. Bunlar öğrencinin dersi anlayıp anlamadığını ölçen aktiviteler olmalıdır. Hani yemek kartında ‘Tatlı listesi’ kısmı vardır ya bu bölümün tatlı etkisi yapabilmesi için, soruların öğrencilerin yaratıcı güçlerini ortaya çıkartması gereklidir. Bazen ‘Starter’ yani ‘Başlangıç’ bölümündeki soru tekrar sorularak, bu kez öğrencilerin derste öğrendikleri kelimeleri kullanmaları istenebilir. Bu arada yetenekli öğrencilerin gelişimi için soru tekniklerinin de doğru kullanılması önemlidir.